خوردگی و سایش دو پدیده مختلف هستند که جزو اجتناب ناپذیر هر صنعتی هستند و همه صنایع به دنبال راه حل هایی برای کاهش اثرات مخرب این دو پدیده هستند
خوردگی واکنش شیمیایی یا الکتروشیمیایی است که فلزات را به اشکال پایدارتر شیمیایی مانند اکسید، هیدروکسید یا سولفید تبدیل میکند. خوردگی معمولاً فرآیندی آهسته است و باعث تغییر رنگ و ظاهر فلزات میشود
سایش فرآیند مکانیکی یا فیزیکی است که سطح یک جامد را در اثر تماس با سطح دیگر فرسایش میدهد. سایش معمولاً فرآیندی سریع است و باعث خراش و آسیب به سطح فلزات میشود
انواع خوردگی
– خوردگی یکنواخت که در آن واکنشهای شیمیایی بهطور یکنواخت در سطح فلزات رخ میدهد
– خوردگی گالوانیکی که در آن دو فلز با پتانسیلهای الکتروشیمیایی مختلف در یک محلول هادی قرار میگیرند و یک فلز به عنوان آند و دیگری به عنوان کاتد عمل میکنند
– خوردگی حفرهای که در آن حفرات کوچک و عمق دار در سطح فلزات ایجاد میشود
– خوردگی شکافی که در آن شکافهای نازک و طولانی در سطح فلزات به وجود میآید
– خوردگی بین دانهای که در آن واکنشهای شیمیایی بین دانههای فلزات رخ میدهد
– خوردگی تنشی که در آن ترکهای ناشی از تنشهای مکانیکی باعث افزایش حساسیت فلزات به خوردگی محلولهای شور یا اسیدی میشود.
– خوردگی خستگی که در آن تغییرات چرخهای در بار موجب تولید ترکهای رو به رشد در سطح فلزات میشود
– خوردگی فرسایش (سایش) که در آن سطح فلزات تحت تأثیر جرم های جامد چون شن، ماسه، خاک و گرد و غبار قرار دارد
– خوردگی ميكروبي كه در آن باكتري ها يا قارچ ها باعث ايجاد يا افزايش خوردگي فلزات مي شوند
انواع سایش
– سایش خراشیدگی (خراش) که در آن سطح یک جامد سخت و زبر در مقابل سطح دیگر نرمتر می لغزد
– سایش چسبنده که در آن لغزش موضعي بین دو سطح منجر به گسيختگي اتصال و انتقال ماده از یک سطح به سطح دیگر میشود
– سایش خستگی که در آن تضعیف سطح ماده توسط بارگذاری سیکلیک انجام میگیرد