مخازن ذخیره سازی

مخازن ذخیره سازی یا storage tank از مهمترین تجهیزات در صنایع استخراج و پالایش نفت و گاز هستند.

در صنایع به منظور ذخیره سازی مواد از دو تجهیز تحت عنوان درام و تانک استفاده می‌شود.
درام‌ها ظروف استوانه‌ای شکل می‌باشند که بصورت عمودی و یا افقی نصب می‌شوند و می‌توانند بر روی زمین و یا زیر زمین قرار بگیرند. درام‌ها دارای ابعاد کوچکتری نسبت به تانک‌ها می‌باشند و مدت زمان ماندن یک جریان مداوم در آنها معمولا از چند دقیقه تجاوز نمی‌کند.

درام‌ها در طول فرایند، قبل و یا بعد از دستگاه‌های فرایندی نصب می‌شوند. تانک‌ها ابعاد بزرگتری دارند، به شکل استوانه‌ای و کروی می‌باشند و بر روی زمین قرار می‌گیرند و مدت زمان ماندن سیال در آنها از چندین ساعت تا چندین روز متغیر است.

واحدهای نفت و گاز برای نگهداری نفت خام و گاز و نیز انبار کردن فرآورده های نفتی گوناگون, نیاز به تعداد بسیاری مخزن دارند. تعداد این مخازن به عواملی همچون دوری و نزدیکی واحد به منابع تامین کننده نفت خام, تعداد و ظرفیت واحدهای پالایش, تنوع فرآورده های تولیدی و سرانجام چگونگی انتقال و پخش فرآورده ها بستگی دارد.

در صنایع شیمیایی، مواد ارزشمند، مانند بنزین یا گاز مایع طی فرایندهای مختلفی از مواد شیمیایی خام مانند نفت خام جدا می‌شود و یا از آنها بوجود می‌آید. چند راه برای انتقال مواد خام از منابع تامین‌كننده به واحد فرایندی وجود دارد كه بر حسب مورد و شرایط از یكی از آنها مانند خطوط انتقال و یا تانكر استفاده میشود. همچنین محصولات تولیدی نیز به روشهای مختلف به بازار داخلی و یا خارجی عرضه می شود.

دلایل زیادی از جمله یكسان كردن كیفیت محصول، اندازه گیری حجم محصول جهت فروش، امكان بارگیری و انتقال به تانكر و یا كشتی در حداقل زمان ممكن و … سبب می شود تا مواد محصول را بعد از تولید در مخازن ذخیره سازی یا تانك های مناسب ذخیره نمایند.

دلایل مهم استفاده از مخازن ذخیره سازی:

1- ذخیره مواد اولیه و خوراك واحدها
2- ذخیره مواد واسطه، كه در فرایند تولید می شود
3- ذخیره فرآورده‌ها
4- ذخیره مواد برای بارگیری و پخش
5- همسان نمودن كیفیت محصول
6- معیاری جهت اندازه گیری حجم خوراك و محصول تولید شده

طبقه بندی مخازن می تواند از دیدگاه های متفاوتی مانند شكل هندسی، محل جانمایی، متریال بکار رفته در ساخت، نوع سیال و یا برحسب فشار بخار ماده ذخیره شده در آن باشد.

از دیدگاه هندسی می توان مخازن ذخیره‌سازی را به دو دسته كلی مخازن با سقف بسته و سقف باز تقسیم بندی نمود.

گازها، سیالات آتشگیر، مواد شیمیایی خطرناك مثل اسیدها یا بازها و سیالاتی كه از خود گازهای سمی منتشر می‌كنند، باید در مخازن دربسته نگهداری و ذخیره شوند.
مخازن سقف بسته شامل مخازن سقف ثابت، مخازن سقف شناور، مخازن كروی، مخازن استوانه‌ای و مخازن سرد هستند.

پارامترهای مهم در انتخاب نوع مخزن:

1-میزان فشار سیال
2-میزان سمی بودن سیال
3-میزان آتشگیری سیال